مقایسه تأثیر جنگل‌کاری صنوبر و توسکا بر ویژگی‌های کیفی خاک و ذخیره کربن آلی (مطالعه موردی: ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته، استان گیلان)

از آنجا که نوع پوشش گیاهی بر ذخیره کربن آلی خاک و خصوصیات کیفی خاک تأثیر بسزایی دارد، بنابراین به­‌منظور بررسی این تأثیر دو منطقه با جنگلکاری 14 ساله خالص صنوبر و توسکا، هرکدام در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی صنوبر صفرابسته استان گیلان مطالعه شد. برای نیل به اهداف این تحقیق در هر تکرار نیمرخ­های خاک حفر و خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی در آنها مطابق روش­های استاندارد مطالعه و اندازه­گیری گردید. نتایج نشان داد وزن مخصوص ظاهری، رس قابل انتشار، میانگین وزنی قطر خاکدانه، مقدار کربوهیدرات­ها و مقدار فسفر در دو جنگلکاری دارای تفاوت معنی­داری در سطح یک درصد بودند. در عمق دوم (7 تا 15 سانتی­متر) جنگلکاری صنوبر خاکدانه­های 4-2 میلی­متر و در جنگلکاری توسکا خاکدانه­های 8-6 میلی­متر حداکثر مقدار کربن آلی را دارا بودند. در عمق سوم (15 تا 45 سانتی­متر) جنگلکاری توسکا تفاوتی بین درصد کربن آلی در خاکدانه­ها با اندازه مختلف دیده نشد، درحالی‌که در جنگلکاری صنوبر درصد کربن آلی در خاکدانه­های 8-6 میلی­متر حداکثر بود. مقدار ذخیره کربن در عمق اول (صفر تا 15 سانتی‌متر) جنگلکاری صنوبر و توسکا به­ترتیب 23/1277 و 7/1477 تن در هکتار بود که تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد نشان داد. تنفس میکروبی در هر دو جنگلکاری در عمق اول تفاوت معنی‌داری در سـطح پنج درصـد داشت. یافته‌های این تحقیق نشان داد که نوع پوشش گیاهی تأثیر زیادی بر ذخیره کربن در خاک داشته و از این طریق خصوصیات کیفی خاک را کنترل می­کند. البته جنگلکاری توسکا در مقایسه با صنوبر باعث تجمع کربن آلی بیشتری در سطح خاک گردید.